Khái niệm và nguyên tắc của tố tụng dân sự quốc tế?

Tố tụng dân sự quốc tế là trình tự và thủ tục giải quyết các vụ việc dân sự có yếu tố nước ngoài tại hệ thống cơ quan tư pháp của quốc gia theo pháp luật tố tụng của chính nước đó xây dựng hoặc công nhận thuộc thẩm quyền xét xử của tòa án.

Vụ việc dân sự có yếu tố nước ngoài trong tố tụng dân sự quốc tế bao gồm yêu cầu về dân sự có yếu tố nước ngoài và tranh chấp về dân sự có yếu tố nước ngoài

Tố tụng dân sự quốc tế có các nguyên tắc cơ bản sau:

– Nguyên tắc tôn trọng quyền miễn trừ tư pháp của Nhà nước nước ngoài và những người được hưởng quyền ưu đãi, miễn trừ ngoại giao. Nguyên tắc này có nguồn gốc từ tập quán quốc tế, xuất phát từ các học thuyết về chủ quyền quốc gia nên hệ thống pháp luật các nước đều có các quy định về quyền miễn trừ đối với quốc gia trong quan hệ tố tụng dân sự quốc tế. Theo đó, các quốc gia là những chủ thể ngang bằng về địa vị pháp lý không có quyền tài phán lẫn nhau. Trong tố tụng dân sự quốc tế, các cơ quan tư pháp của một nước không có quyền xét xử hay áp dụng các biện pháp khẩn cấp tạm thời hoặc cho thi hành án đối với quốc gia khác và tài sản của quốc gia khác.

– Nguyên tắc Luật Tòa án (Lex fori). Đây là nguyên tắc chủ đạo và quan trọng nhất của tố tụng dân sự quốc tế. Theo nguyên tắc này thì khi giải quyết các vụ việc dân sự có yếu tố nước ngoài, về mặt tố tụng thì tòa án có thẩm quyền chỉ áp dụng luật tố tụng của nước mình trừ trường hợp ngoại lệ được quy định trong pháp luật từng nước hoặc trong các Điều ước quốc tế mà nước đó tham gia. Cũng tức là khi giải quyết các vụ việc dân sự theo nghĩa rộng có yếu tố nước ngoài thì Tòa án có thẩm quyền chỉ áp dụng pháp luật nước có Tòa án đó bao gồm luật tố tụng, luật nội dung và tư pháp quốc tế.

– Ngoài ra còn có các nguyên tắc sau: nguyên tắc tôn trọng độc lập chủ quyền, an ninh quốc gia của nhau; nguyên tắc đối xử quốc gia, tức là luôn bảo đảm quyền bình đẳng, không phân biệt giữa các bên đương sự trong quá trình tố tụng; nguyên tắc có đi có lại, cùng có lợi.