Các chủ thể của hoạt động phòng ngừa tình hình tội phạm

[VPLUDVN] Từ nội dung của hoạt động phòng ngừa tội phạm cũng như từ các định hướng phòng ngừa tội phạm cơ bản được trình bày ở mục trên có thể xác định được các chủ thể phòng ngừa tội phạm và nhóm thành các nhóm chủ thể phòng ngừa tội phạm khác nhau theo các tiêu chí khác nhau và sắp xếp theo một trật tự nhất định.

Các chủ thể phòng ngừa tội phạm được sắp xếp theo trật tự bắt đầu từ các chủ thể có hoạt động trực tiếp và cụ thể nhất. Theo đó chủ thể phòng ngừa tội phạm bao gồm:

– Các tổ chức, cá nhân có trách nhiệm thực hiện các hoạt động quản lý hành chính nhà nước trong các lĩnh vực của đời sống xã hội nhăm không làm phát sinh vi phạm và tội phạm. Trong đó, phải kể đến trước hết là lực lượng công an nhân dân bao gồm lực lượng an ninh nhân dân và lực lượng cảnh sát nhân dân. Theo Luật công an nhân dân năm 2014, lực lượng công an nhân dân không chỉ có trách nhiệm tham gỉa quản lý các lĩnh vực khác nhau để đảm bảo an ninh cũng như trật tự, an toàn xã hội mà còn có nhiệm vụ phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn, đấu tranh chống các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia (bao gồm cẳ an ninh chính trị nội bộ, an ninh kinh tế, an ninh văn hoá – tư tưởng, an ninh thông tin) cũng như các tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật về trật tự, an toàn xã hội (như trật tự, an toàn giao thông, trật tự công cộng, an toàn vũ khí, vật liệu nổ, an toàn trong phòng cháy, chữa cháy … – Xem thêm: Luật công an nhân dân). Như vậy, lực lượng công ạn nhân dân có vai trò rất đặc biệt trong phòng ngừa tội phạm: Quản lý để phòng ngừa và đấu tranh chống vi phạm cũng như tội phạm để phòng ngừa. Bên cạnh lực lượng công an nhân dân còn có các lực lượng khác cũng trực tiếp tham gia các hoạt động tương tự như lực lượng kiểm lâm, bộ đội biên phòng, quản lý thị trường …

– Các tổ chức, cá nhân có trách nhiệm trong đấu tranh chống tội phạm. Đây là các tổ chức, cá nhân có trách nhiệm phòng ngừa tội phạm thông qua hoạt động đấu tranh chống tội phạm của mình. Đó là hoạt động điều tra, truy tố và xét xử tội phạm. Qua hoạt động này các cơ quan tiến hành tố tụng hình sự góp phần ngăn chặn người phạm tội tiếp tục thực hiện tội phạm, “răn đe” người khác không thực hiện tội phạm cũng như góp phần phát hiện các “kẽ hở” là nguyên nhân của tội phạm để có biện pháp phòng ngừa. Với trách nhiệm như vậy các cơ quan tiến hành tố tụng hình sự là chủ thể phòng ngừa tội phạm. Đó là cơ quan công an. viện kiểm sát và toà án. Theo nghĩa đầy đủ, chống tội phạm còn bao gồm cả hoạt động thi hành án hình sự. Do vậy, chù thể phòng ngìra tội phạm trong phạm vi các tổ chức, cá nhân có trách nhiệm đấu tranh chống tội phạm còn gồm các cơ quan thi hành án hình sự và các cơ quan, tổ chức được giao giám sát, giáo dục người chấp hành án hình sự.

– Các tổ chức, cá nhân có trách nhiệm trong việc kiểm tra. giám sát và qua đó phát hiện vi phạm và tội phạm. Đó là hệ thống các cơ quan thanh tra từ trung ương đến địa phương, bao gồm cả thanh tra chung và thanh tra chuyên ngành. Thuộc về nhóm các cơ quan này còn có cơ quan kiểm toán nhà nước.

– Các tổ chức, cá nhân có trách nhiệm trong việc chỉ đạo chống những nhóm tội nhất định như nhóm các tội phạm về tham những, nhóm các tội phạm về an toàn giao thông …

– Các tổ chức, cá nhân có trách nhiệm trong việc phát triển kinh tế-xã hội, trong đó có nhiệm vụ kinh tế-xã hội liên quan trực tiếp đến nguyên nhân của tội phạm cũng như nhiệm vụ thực hiện các biện phảp hạn ché những ảnh hưởng xấu, khắc phục những “kẽ hở” của các kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội. Thuộc về nhóm chủ thể phòng ngừa tội phạm này là Chính phủ cũng như các bộ, ban, ngành trung ương, là uỷ ban nhân dân các cấp cùng các ban. ngành của địa phương.

– Các tổ chức, cá nhân có trách nhiệm trong công tác giáo dục con người, trong xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh. Đó trước hết là các nhà trường, các tổ chức đoàn the, các gia đình có trách nhiệm giáo dục ý thức công dân, ý thức tôn trọng pháp luật cũng như ý thức phòng ngừa tội phạm của các thành viên thuộc phạm vi quản lý, giáồ dục của mình. Các cấp chính quyền vừa trực tiếp có trách nhiệm tuyên truyền, giáo dục ý thức pháp luật vừa có trách nhiệm xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh.

– Các tổ chức, cá nhân có trách nhiệm trong công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật. Trước hết là các đơn vị chức năng thuộc ngành tư pháp từ Bộ tư pháp đến các sở, phòng tư pháp ở địa phương. Bên cạnh đó, các cơ quán bảo vệ pháp luật là công an, viện kiểm sát và toà án cũng có nhiệm vụ tuyên truyền, giáo dục pháp luật về chống tội phạm thông qua hoạt động nghiệp vụ của mình.

– Các tổ chức, cá nhân có trách nhiệm tự bảo vệ mình trước nguy cơ trở thành nạn nhân của vi phạm và tội phạm. Qua các biện pháp quản lý, các biện pháp kĩ thuật cũng như qua các biện pháp đề phòng khác các chủ thể này có thể gôp phần tích cực vào việc phòng ngừa tội phạm.

Ghi chú: Bài viết được gửi tặng hoặc được sưu tầm, biên tập với mục đích tuyên truyền pháp luật. Nếu phát hiện vi phạm bản quyền vui lòng gửi thông báo cho chúng tôi, kèm theo tài liệu chứng minh vi phạm qua Email: banquyen.vpludvn@gmail.com; Đồng thời, chúng tôi cũng rất mong nhận được tài liệu tặng từ quý bạn đọc qua Email: nhantailieu.vpludvn@gmail.com. Xin cảm ơn quý bạn đọc đã quan tâm tới Viện Pháp luật Ứng dụng Việt Nam.