Hợp đồng gửi giữ tài sản là gì?

[VPLUDVN] Hợp đồng gửi giữ tài sản là gì? Hợp đồng gửi giữ tài sản có những đặc điểm pháp lí gì để phân biệt với các hợp đồng dân sự khác?

Hợp đồng gửi giữ tài sản là gì?

Điều 554 Bộ luật dân sự 2015 (BLDS) quy định Hợp đồng gửi giữ tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên giữ nhận tài sản của bên gửi để bảo quản và trả lại chính tài sản đó cho bên gửi khi hết thời hạn hợp đồng, bên gửi phải trả tiền công cho bên giữ, trừ trường hợp gửi giữ không phải trả tiền công.

Trong thực tế, hợp đồng gửi giữ tài sản có thể có đền bù hoặc không. Nếu gửi giữ tại nơi làm dịch vụ thì hợp đồng có đền bù. Bên nhận giữ tài sản có đăng kí kinh doanh dịch vụ gửi giữ hoặc được ủy ban nhân dân có thẩm quyền cho phép làm dịch vụ. Trong cuộc sống, sinh hoạt tại cộng đồng, việc gửi giữ tài sản mang tính tương trợ giúp đỡ lẫn nhau để giải quyết khó khăn tạm thời nên không có tính chất đền bù.

Đặc điểm pháp lý của hợp đồng gửi giữ tài sản

Hợp đồng gửi giữ tài sản là hợp đồng song vụ

Bên giữ có quyền yêu cầu bên nhận giữ phải bảo quản tài sản gửi giữ và trả lại tài sản khi hết hạn hợp đồng hoặc theo yêu cầu. Bên nhận giữ có quyền yêu cầu bên gửi phải nhận lại tài sản, khi hết hạn hợp đồng và trả tiền gửi tài sản theo thỏa thuận.

Đối với những hợp đồng không đền bù, bên gửi có nghĩa vụ thông báo về tình trạng tài sản. Bên nhận giữ có nghĩa vụ bảo quản tài sản, tránh mất mát, hư hỏng.

Hợp đồng gửi giữ tài sản là hợp đồng có đền bù hoặc không có đền bù

Nếu hợp đồng gửi giữ tài sản mà bên nhận giữ nhận tiền công là hợp đồng có đền bù. Nếu bên nhận giữ không nhận tiền thù lao cho việc giữ tài sản thì là hợp đồng không có đền bù

Đối tượng của hợp đồng gửi giữ tài sản

Đối tượng của hợp đồng gửi giữ tài sản là tài sản được tự do lưu thông. Đối với tài sản khó bảo quản hoặc tài sản có tính chất dễ cháy, độc hại,.. thì người gửi giữ phải đóng gói theo quy định của pháp luật. Người nhận giữ tài sản phải có đầy đủ phương tiện như kho, bãi, dụng cụ phòng cháy, chữa cháy để đảm bảo an toàn cho tài sản và đề phòng những trường hợp rủi ro xảy ra. Đối tượng của hợp đồng gửi giữ tài sản có thể là động sản hoặc bất động sản

Ý nghĩa của hợp đồng gửi giữ tài sản

Gửi giữ tài sản là dịch vụ phổ biến như gửi giữ xe đạp, xe máy ở nơi công cộng. Mạng lưới dịch vụ này phát triển tạo điều kiện cho nhân dân trong sinh hoạt hàng ngày, giảm bớt sự mất mát và bảo đảm an toàn cho tài sản.

Trong cuộc sống, quan hệ gửi giữ giữa các cá nhân mang đặc điểm riêng là không có đền bù và cần được động viên khuyến khích việc này. Tuy nhiên cũng cần điều chỉnh bởi pháp luật, xác định rõ quyền và nghĩa vụ của các bên, trách nhiệm dân sự khi tài sản bị hư hỏng, mất mát do lỗi của bên nhận giữ. Từ đó nâng cao ý thức trách nhiệm của bên nhận giữ tài sản, hạn chế những trường hợp lạm dụng tín nhiệm để sử dụng, chiếm đoạt tài sản trái phép.

Quyền và nghĩa vụ của bên giữ tài sản

Nghĩa vụ của bên giữ tài sản

Điều 557 BLDS quy định bên giữ có nghĩa vụ sau:

– Bảo quản tài sản theo đúng thỏa thuận, trả lại tài sản cho bên gửi theo đúng tình trạng như khi nhận giữ.

– Chỉ được thay đổi cách bảo quản tài sản nếu việc thay đổi là cần thiết nhằm bảo quản tốt hơn tài sản đó, nhưng phải báo ngay cho bên gửi biết về việc thay đổi.

– Thông báo kịp thời cho bên gửi biết về nguy cơ hư hỏng, tiêu hủy tài sản do tính chất của tài sản đó và yêu cầu bên gửi cho biết cách giải quyết trong một thời hạn; nếu hết thời hạn đó mà bên gửi không trả lời thì bên giữ có quyền thực hiện các biện pháp cần thiết để bảo quản và yêu cầu bên gửi thanh toán chi phí.

– Phải bồi thường thiệt hại, nếu làm mất, hư hỏng tài sản gửi giữ do lỗi của mình, trừ trường hợp bất khả kháng. Lỗi của bên nhận giữ được thể hiện như: không áp dụng những biện pháp cần thiết để bảo vệ tài sản hoặc vô ý để người khác trộm cắp tài sản; không thực hiện những yêu cầu để giữ gìn, bảo quản tài sản, làm cho tài sản ẩm ướt, hư hỏng, mất mát. Trường hợp bất khả kháng, bên giữ không phải bồi thường.

Ví dụ: bão lụt, vỡ đê, lũ quét mà tài sản hư hỏng, mất mát.

– Khi hợp đồng hết hạn, bên giữ phải trả lại tài sản cho người gửi. Nếu quá hạn nhưng bên giữ không trả mà tài sản bị hư hỏng, mất mát thì trong mọi trường hợp đều phải bồi thường, kể cả trong trường hợp bất khả kháng

Quyền của bên giữ tài sản

Căn cứ theo quy định tại điều 558 BLDS, bên giữ tài sản có những quyền sau:

– Khi nhận tài sản, bên giữ có quyền yêu cầu bên gửi phải thông báo về tình trạng, số lượng, chất lượng và cách thức bảo quản tài sản, đặc biệt đối với những tài sản có tính chất độc hại, nguy hiểm cho người.

– Yêu cầu bên gửi phải lấy lại tài sản trong quá trình gửi giữ mà tài sản có nguy cơ hư hỏng.

– Yêu cầu bên gửi trả tiền công theo thỏa thuận.

– Yêu cầu bên gửi trả chi phí hợp lý để bảo quản tài sản trong trường hợp gửi không trả tiền công.

– Yêu cầu bên gửi nhận lại tài sản bất cứ lúc nào, nhưng phải báo trước cho bên gửi một thời gian hợp lý trong trường hợp gửi giữ không xác định thời hạn.

– Bán tài sản gửi giữ có nguy cơ bị hư hỏng hoặc tiêu hủy nhằm bảo đảm lợi ích cho bên gửi, báo việc đó cho bên gửi và trả cho bên gửi khoản tiền thu được do bán tài sản, sau khi trừ chi phí hợp lý để bán tài sản.

– Yêu cầu bên gửi nhận tài sản đúng thời hạn và trả thù lao như thỏa thuận hoặc do pháp luật quy định. Nếu bên gửi không trả tiền hoặc không bồi thường thiệt hại (nếu có), bên giữ tài sản có quyền giữ lại tài sản đến khi nhận đủ tiền.

Quyền và nghĩa vụ của bên gửi tài sản

Nghĩa vụ của bên gửi tài sản

Nghĩa vụ của bên gửi tài sản được quy định tại điều 555 BLDS, cụ thể:

– Khi giao tài sản phải báo ngay cho bên giữ biết tình trạng tài sản và biện pháp bảo quản thích hợp đối với tài sản gửi giữ; nếu không báo mà tài sản gửi giữ bị tiêu hủy hoặc hư hỏng do không được bảo quản thích hợp thì bên gửi phải tự chịu; nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường.

– Phải trả đủ tiền công, nhận tài sản đúng thời hạn và đúng phương thức đã thỏa thuận, thanh toán các chi phí về bảo quản tài sản, nếu hợp đồng có đền bù

– Trường hợp lấy lại tài sản trước thời hạn thì phải trả đủ tiền công như đã thỏa thuận.

– Trường hợp bên gửi chậm nhận tài sản thì phải thanh toán các chi phí về bảo quản và tiền công cho bên nhận giữ tài sản trong thời gian chậm nhận

Quyền của bên gửi tài sản

Điều 556 BLDS quy định bên gửi tài sản có những quyền sau:

– Yêu cầu bên giữ tài sản trả lại tài sản khi hết hạn hợp đồng

– Yêu cầu lấy lại tài sản bất cứ lúc nào, nếu hợp đồng gửi giữ không xác định thời hạn, nhưng phải báo trước cho bên giữ một thời gian hợp lý.

– Yêu cầu bồi thường thiệt hại, nếu bên giữ làm mất, hư hỏng tài sản gửi giữ, trừ trường hợp bất khả kháng.

– Yêu cầu bên giữ tài sản phải bảo quản tài sản tốt

Các trường hợp chấm dứt hợp đồng gửi giữ tài sản

Hợp đồng gửi giữ chấm dứt trong những trường hợp sau

– Hết hạn hợp đồng

– Một trong các bên hủy hợp đồng, yêu cầu chấm dứt hợp đồng do không còn điều kiện gửi giữ

– Tài sản bị tiêu hủy, bị mất do trở lực khách quan

Ghi chú: Bài viết được gửi tặng hoặc được sưu tầm, biên tập với mục đích tuyên truyền pháp luật. Nếu phát hiện vi phạm bản quyền vui lòng gửi thông báo cho chúng tôi, kèm theo tài liệu chứng minh vi phạm qua Email: banquyen.vpludvn@gmail.com; Đồng thời, chúng tôi cũng rất mong nhận được tài liệu tặng từ quý bạn đọc qua Email: nhantailieu.vpludvn@gmail.com. Xin cảm ơn quý bạn đọc đã quan tâm tới Viện Pháp luật Ứng dụng Việt Nam.