Hứa thưởng là gì? Quy định pháp luật về hứa thưởng

[VPLUDVN] Hứa thưởng là hứa hẹn một cách công khai thưởng cho người thực hiện một công việc theo đúng yêu cầu của người hứa hẹn. Công việc có hứa thưởng phải cụ thể, có thể thực hiện được, không bị pháp luật cấm, không trái đạo đức xã hội.

Khi chưa đến hạn bắt đầu thực hiện công việc, thì người hứa thưởng có quyền rút lại tuyên bố hứa thưởng của mình. Việc rút lại tuyên bố hứa thưởng phải được thực hiện theo cách thức và trên các phương tiện mà việc hứa thưởng đã được công bố.

Khi công việc được hứa thưởng do một người thực hiện đã hoàn thành, người thực hiện công việc đó phải được nhận thưởng; khi công việc được hứa do nhiều người cùng thực hiện, nhưng thực hiện độc lập với nhau thì người hoàn thành đầu tiên được nhận thưởng, còn nếu cùng hoàn thành công việc vào một thời điểm thì phần thưởng được chia đều cho những người đó. Trong trường hợp nhiều người cùng cộng tác thực hiện công việc được hứa thưởng theo yêu cầu của người hứa thưởng thì mỗi người được nhận một phần của phần thưởng tương ứng với phần đóng góp của từng người.

1. Khái niệm hứa thưởng

Điều 570. Hứa thưởng quy định như sau :

1. Người đã công khai hứa thưởng phải trả thưởng cho người đã thực hiện công việc theo yêu cầu của người hứa thưởng.

Công việc được hứa thưởng phải cụ thể, có thể thực hiện được, không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội.

Hứa thưởng là một trong các loại giao dịch dân sự được thể hiện dưới dạng một hành vi pháp lý đơn phương . Theo đó bên đưa ra lời tuyên bố hứa thưởng có mục đích làm phát sinh , thay đổi , chấm dứt quyền và nghĩa vụ dân sự cho một chủ thể khác . Lời tuyên bố hứa thưởng khi đã được thể hiện một cách công khai , thì người tuyên bố hứa thửởng sẽ phải trả thưởng cho người đáp ứng điều kiện hoặc đã thực hiện công việc theo yêu cầu của bên hứa thưởng

Hứa thưởng là một trong những căn cứ làm phát sinh nghĩa vụ dân sự của bên hứa thưởng với bên được nhận thưởng. Nghĩa vụ phát sinh trong hứa thưởng chính là nghĩa vụ trả thưởng . Nghĩa vụ này phát sinh từ thời điểm một chủ thể hoặc một nhóm chủ thể đáp ứng được các điềi kiện hoặc thực hiệnđược công việc mà bên hứa thưởng đưa ra. Mặc dù phải thực hiện công việc mà bên hứa thưởng đưa ra mới được nhận thưởng, nhưng việc thực hiện công việc đó không phải là nghĩa vụ của các chủ thể tham gia vào công việc trong hứa thưởng . Bởi vì, chủ thể có thực hiện hay không thực hiện việc đó mà khồn phải gánh chịu bất cứ chế tài nào, tức là công việc đó không có tính bắt buộc đối với các chủ thể .

Điều kiện hứa thưởng có thể là các yêu cầu về nhân thân hoặc có thể là những công việc mà bên hứa thưởng đưa ra. Trong trường hợp điều kiện hứa thưởng là công việc mà các chủ thể phải thực hiện thì công việc đó phải đáp ứng được các điều kiện cơ bản như :

• Phải được xác định một cách cụ thể : công việc đó là gì ? Làm như thế nào ? Làm ở đâu ? làm trong bao lâu ….
• Công việc đó phải có tính khả thi , tức là trong những điều kiện và hoàn cảnh bình thường , một người bình thường cũng có thể hoàn thành công việc đó
• Công việc đó không vi pham điều cấm của pháp luật và không trái đạo đức xã hội

Trong trường hợp công việc trong hứa thưởng mà bên tuyên bố hứa thưởng đưa ra không thỏa mãn được các điều kiện cơ bản trên , thì lời tuyên bố hứa thưởng sẽ không có giá trị . Theo đó, quan hệ nghĩa vụ không phát sinh và các bên không phải thực hiện nghĩa vụ đối với nhau.

Hứa thưởng là sự công khai thể hiện ý chí của một bên chủ thể nhằm hướng tới việc xác lập một quan hệ nghĩa vụ với một chủ thể khác. Trong các loại giao dịch dân sự, hứa thưởng là hành vi pháp lý đơn phương. Giữa chủ thể tham gia quan hệ hứa thưởng – trả thưởng không có sự thỏa thuận về ý chí trước đó mà chỉ có sự thể hiện của bên hứa thưởng. Do đó, ở thời điểm đưa ra lời hứa thưởng, chỉ xác định vè chủ thể hứa thưởng mà chưa xác định định về chủ thể được hứa thưởng. Trong hứa thưởn, bên tuyên bố hứa thưởng thường đưa ra một hoặc một vài điều kiện cụ thể, khi các chủ thể khác thỏa mãn được các điều kiện mà bên hứa thưởng đưa ra thì sẽ xác lập một quan hệ nghĩa vụ.

Bên cạnh đó, công việc hứa thưởng phải cụ thể, có thể được thực hiện, không bị pháp luật cấm, không trái với đạo đức xã hội. Tuy nhiên về điều kiện của công việc hứa thưởng Điều 570 BLDS không hướng dẫn cụ thể thế nào là có thể thực hiện được. Khả năng thực hiện của công việc hứa thưởng có thể là áp dụng chung với tất cả mọi người, tuy nhiên không vượt khỏi khả năng của con người.

Trong một số trường hợp, khả năng thực hiện công việc hứa thưởng là không thể đối với phần lớn chủ thể nhưng vẫn có thể thực hiện bởi nhữung chủ thể có năng lực đặc biệt. Như vậy, cần có hướng dẫn cụ thể về khả năng có thể thực hiện được của công việc hứa thưởng để làm căn cứ áp dụng.

2. Đặc điểm hứa thưởng

Một là, “Hứa thưởng” là những hành vi pháp lý đơn phương. Tính đơn phương của hành vi pháp lý này thể hiện rõ tại khoản 1 các điều 590 BLDS. Theo đó, người hứa thưởng hay người tổ chức các cuộc thi văn hoá, nghệ thuật… có thể tự mình đưa ra các điều kiện, mức thưởng… mà không phụ thuộc vào ý chí của các chủ thể tham gia vào quan hệ Hứa thưởng.

Hai là, khi tham gia vào quan hệ Hứa thưởng, các bên hoàn toàn không bị bó buộc bởi một sự cam kết hay thoả thuận song phương nào do bản chất của hứa thưởng là hành vi pháp lý đơn phương.

Ba là, có tính công khai: Tính công khai trong quan hệ Hứa thưởng thể hiện trước hết ở chỗ, các chế định này, không ấn định cũng như không giới hạn về chủ thể tham gia, mà chỉ đưa ra một số quy ước hay điều kiện nhất định.

3. Nội dung của hứa thưởng

3.1 Bên hứa thưởng

Là cá nhân hoặc pháp nhân có đầy đủ năng lực hành vi dân sự, có nghĩa vụ phải tiếp nhận kết quả công việc mà người khác đã thực hiện xong, đúng với các điều kiện mà bên hứa thưởng đưa ra.

Bên hứa thưởng có quyền rút lại tuyên bố hứa thưởng nếu chưa đến hạn bắt đầu thực hiện công việc. Trường hợp này bên hứa thưởng phải tuyên bố về thời hạn bắt đầu thực hiện công việc. Nếu tuyên bố hứa thưởng không quy định về thời gian bắt đầu thực hiện công việc thì việc tuyên bo đó có hiệu lực kể từ khi tuyên bô công khai. Việc rút lại tuyên bổ hứa thưởng phải được thực hiện theo cách thức và trên phương tiện mà việc hứa thưởng đã công bố (Điều 571).

Bên hứa thưởng có thể tuyên bố về thời gian bắt đầu và thời gian kết thúc công việc. Trong khoảng thời gian đó, bên hứa thưởng phải thực hiện cam kết của mình nếu người khác đã thực hiện xong những điều kiện hứa thưởng. Hết thời gian đó, bên hứa thưởng không buộc phải trả thưởng cho người đã thực hiện công việc không đúng hạn.

3.2 Bên được trả thưởng

Là người đã hoàn thành công việc mà bên hứa thưởng tuyên bố. Sau khi thực hiện xong công việc phải bàn giao lại cho bên hứa thưởng và nhận phần thưởng do bên trả thưởng trả.

– Nếu một người thực hiện công việc hứa thưởng thì người đó có quyền nhận thưởng.

– Nhiều người thực hiện công việc nhưng hành vi của họ hoàn toàn độc lập với nhau, người nào thực hiện xong trước, người đó được nhận thưởng. Nếu họ cùng hoàn thành công việc vào cùng một thời điểm thì phần thưởng được chia đều cho tất cả mọi người. Trường hợp này họ thực hiện một loại công việc giống nhau, thời gian giao kết quả công việc trùng nhau và có một phần thưởng duy nhất. Cũng có thể cùng một loại công việc nhưng có nhiều phần thưởng, người nào hoàn thành công việc đó đúng thời hạn sẽ được nhận một phần thưởng riêng. Điều này phụ thuộc vào việc tuyên bố trả thưởng.

– Nhiều người cùng cộng tác để thực hiện công việc đo người hứa thưởng yêu cầu, họ sẽ được nhận chung phần thưởng, phần của mỗi người phụ thuộc vào công sức đóng góp của họ (Điều 572 Bộ luật dân sự năm 2015).

4. Rút lại tuyên bố hứa thưởng

Khi chưa đến hạn bắt đầu thực hiện công việc thì người hứa thưởng có quyền rút lại tuyên bố hứa thưởng của mình. Việc rút lại tuyên bố hứa thưởng phải được thực hiện theo cách thức và trên phương tiện mà việc hứa thưởng đã được công bố.

Quy định này nhằm đảm bảo quyền tự do giao kết hợp đồng giữa các bên, bên hứa thưởng có thể rút lại tuyên bố hứa thưởng của mình. Việc rút lại tuyên bố hứa thưởng chỉ được chấp nhận khi:

– Rút lại tuyên bố hứa thưởng thực hiện khi chưa đến hạn bắt đầu thực hiện công việc. Khi không có quy định về thời hạn bắt đầu thực hiện công việc, thì rút tuyên bố hứa thưởng được phải được thực hiện trước khi bên được nhận thưởng bắt đầu thực hiện công việc

– Việc rút tuyên bố hứa thưởng phải được thực hiện theo cách thức và phương tiện mà việc hứa thưởng đã được công bố. Nếu vi phạm quy định này thì việc rút tuyên bố sẽ không có hiệu lực pháp luật và bên hứa thưởng vẫn phải thực hiện nghĩa vụ trả thưởng hoặc bồi thường thiệt hại

5. Trả thưởng

– Trường hợp một công việc được hứa thưởng do một người thực hiện thì khi công việc hoàn thành, người thực hiện công việc đó được nhận thưởng.

– Khi một công việc được hứa thưởng do nhiều người cùng thực hiện nhưng mỗi người thực hiện độc lập với nhau thì người hoàn thành đầu tiên được nhận thưởng.

– Trường hợp nhiều người cùng hoàn thành công việc được hứa thưởng vào cùng một thời điểm thì phần thưởng được chia đều cho những người đó. Trường hợp này họ thực hiện một loại công việc giống nhau, thời gian giao kết quả công việc trùng nhau và có một phần thưởng duy nhất. Cũng có thể cùng một loại công việc nhưng có nhiều phần thưởng, người nào hoàn thành công việc đó đúng thời hạn sẽ được nhận một phần thưởng riêng. Điều này phụ thuộc vào việc tuyên bố trả thưởng.

– Trường hợp nhiều người cùng cộng tác để thực hiện công việc được hứa thưởng do người hứa thưởng yêu cầu thì mỗi người được nhận một phần của phần thưởng tương ứng với phần đóng góp của mình.

Ghi chú: Bài viết được gửi tặng hoặc được sưu tầm, biên tập với mục đích tuyên truyền pháp luật. Nếu phát hiện vi phạm bản quyền vui lòng gửi thông báo cho chúng tôi, kèm theo tài liệu chứng minh vi phạm qua Email: banquyen.vpludvn@gmail.com; Đồng thời, chúng tôi cũng rất mong nhận được tài liệu tặng từ quý bạn đọc qua Email: nhantailieu.vpludvn@gmail.com. Xin cảm ơn quý bạn đọc đã quan tâm tới Viện Pháp luật Ứng dụng Việt Nam.