Nghĩa vụ và quyền nhân thân giữa cha mẹ và con

1.1. Cha mẹ có quyền đại diện cho con theo quy định của pháp luật

Theo quy định tại điều 73 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014, đây là quyền nhân thân của cha mẹ đối với con, đặc biệt là con chưa thành niên. Chỉ khi người con chưa thành niên không còn cha, mẹ, không xác định được cha mẹ hoặc cả cha mẹ mất năng lực hành vi dân sự, bị Tòa án hạn chế quyền của cha mẹ thì khi đó người con chưa thành niên mới cần sự giám hộ của người khác, và khi đó người giám hộ mới có thể đại diện cho người con chưa thành niên khi đáp ứng các điều kiện nhất định. Quyền nhân thân này đặt ra chủ yếu là nhằm đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của người con chưa thành niên, sau đó là đảm bảo quyền của cha mẹ trong mối quan hệ với các chủ thể khác có liên quan. Đối với con đã thành niên mà bị mất năng lực hành vi dân sự thì cha mẹ chỉ đại diện cho người con đó khi cha mẹ với tư cách là người giám hộ. Trong trường hợp cha mẹ đã ly hôn vẫn có đầy đủ quyền này đối với con cho dù người con đó chỉ do một bên trực tiếp nuôi dưỡng hoặc do người khác nuôi dưỡng.

1.2. Cha mẹ có quyền và nghĩa vụ chăm sóc, nuôi dưỡng, giảo dục con:

Cha mẹ có quyền và nghĩa vụ ngang nhau trong việc chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con. Tạo điều kiện cho con được sống trong môi trường gia đình tốt nhất cả về thể chất và tinh thần. Cha mẹ phải định hướng cho con về lựa chọn nghề nghiệp… (Điều 71,72 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014).

1.3. Con có quyền và nghĩa vụ chăm sóc, nuôi dưỡng cha mẹ

Pháp luật quy định mối quan hệ giữa cha mẹ và con trên cơ sở hoàn toàn bình đẳng và dân chủ, thể hiện bản sắc văn hóa dân tộc, mang đậm nét truyền thống của dân tộc Việt Nam. Con cái có nghĩa vụ lắng nghe những lời khuyên bảo của cha mẹ thể hiện tôn ti trật tự trong gia đình Việt Nam. Bên cạnh đó pháp luật cũng ghi nhận quyền tự quyết định của người con, không hoàn toàn phụ thuộc vào những ý kiến, quan điểm của cha mẹ (Điều 71 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014).

Quyền và nghĩa vụ chăm sóc và nuôi dưỡng cha mẹ là quyền bình đẳng đối với các con, không có sự phân biệt con trai, con gái, con trong giá thú, con ngoài giá thú. Ngược lại, quyền và nghĩa vụ chăm sóc và nuôi dưỡng con là bình đẳng giữa cha mẹ. Mọi hành vi xúc phạm danh dự, nhân phẩm, ngược đãi, hành hạ cha mẹ sẽ bị xử lý theo pháp luật tùy vào mức độ vi phạm.

Ghi chú: Bài viết được gửi tặng hoặc được sưu tầm, biên tập với mục đích tuyên truyền pháp luật. Nếu phát hiện vi phạm bản quyền vui lòng gửi thông báo cho chúng tôi, kèm theo tài liệu chứng minh vi phạm qua Email: banquyen.vpludvn@gmail.com; Đồng thời, chúng tôi cũng rất mong nhận được tài liệu tặng từ quý bạn đọc qua Email: nhantailieu.vpludvn@gmail.com. Xin cảm ơn quý bạn đọc đã quan tâm tới Viện Pháp luật Ứng dụng Việt Nam.